مترجم: سهیلا حاجی‏زاده
منبع:راسخون
 

در صورتی‌که مواد غذایی ضروری در رژیم غذایی شما وجود نداشته باشد، باید از مکمل‌های مولتی ویتامینی استفاده کنید. مولتی ویتامین‌ها دارای فواید سلامتی متعددی می‌باشند، اما برخی مواقع، آن‌ها دارای برخی عوارض جانبی نیز هستند، که شما باید از آن‌ها آگاهی داشته باشد.
مولتی ویتامین‌ها اساسا به عنوان مکمل‌های رژیم غذایی ما با عناصر غذایی مختلف از جمله ویتامین‌ها و مواد معدنی تهیه می‌شوند. در آمریکا، مولتی ویتامین‌ها به عنوان مکمل‌های غذایی که شامل 3 و یا تعداد بیشتری ویتامین و مواد معدنی هستند، که حاوی هیچ گونه ماده‌ی گیاهی، هورمون و یا دارویی نیست، تعریف شده‌اند. مکمل‌های مولتی ویتامینی در قالب قرص‌ها، پودر، مایع و فرمولاسیون‌های تزریقی موجود می‌باشند. اساسا، این مولتی ویتامین‌ها، مکمل‌های ویتامینی هستند که کمبود ویتامین را در بدن جبران می‌کنند. برخی از محبوب‌ترین مولتی ویتامین‌ها سنتروم، Theragran و Vi-Daylin می‌باشند.

عوارض جانبی مولتی ویتامن‌ها

در آمریکا، سازمان غذا و دارو دوز هر ماده‌ی غذایی و حداکثر مصرف روزانه‌ی آن‌ها را به منظور اجتناب از خطر استفاده‌ی بیش از حد آن‌ها تعیین کرده است. هنگامی که دوزهای مناسب این مواد مصرف گردد، هیچ گونه عوارض جانبی ایجاد نمی‌کند، اما مصرف بیش از حد و یا طولانی مدت آن‌ها می‌تواند منجر به بروز برخی عوارض جدی در بدن گردد. آن‌ها ممکن است منجر به بروز مشکلاتی مانند ناراحتی معده یا سردرد گردد و عوارض شدید این مواد باعث هموکروماتوز یعنی وضعیت فیبروتیک در کبد می‌گردد.
هر چند که مولتی ویتامین‌ها بهترین جایگزین برای مقابله با عدم تعادل رژیم غذایی می‌باشند، اما اقدامات احتیاطی هنگام استفاده از آن‌ها باید صورت گیرد.
مطالعات پیشنهاد می‌دهد که مصرف طولانی مدت ویتامین‌های A، E و مکمل‌های بتاکاروتن در مقادیر زیاد باعث کوتاه شدن عمر افراد می‌گردد. افراد سیگاری در معرض خطرات بالاتر بروز عوارض جانبی استفاده از مولتی ویتامین‌ها می‌باشند. همانند کمبود، بیشبود ویتامین A می‌تواند منجر به نقص هنگام تولد به دلیل محتوای بالای رتینول می‌گردد، و بنابراین زنان حامله باید از مصرف دوزهای بالای این مواد خودداری کنند و این مولتی ویتامین‌ها را بعد از تجویز پزشک مصرف کنند.
با توجه به مضرات ترکیباتی مانند آهن، مصرف مولتی ویتامین‌ها در مقادیر زیاد می‌تواند منجر به دوز بیش از حد حاد آن‌ها گردد. از همه مهم‌تر این‌که، مصرف بیش از حد مواد غذایی میکرو موجود در آن‌ها نیز می‌تواند منجر به بروز برخی عوارض جانبی بر سلامت افراد گردد.
مطالعات نیز نشان می‌دهد که مولتی ویتامین‌ها تمایل به واکنش با شرایط مختلف پزشکی و درمانی داشته و منجر به بروز عوارض جانبی بر بدن می‌گردد. در این زمان، تعامل برخی داروهای مضر با مکمل‌های مولتی ویتامینی غنی از آهن و کلسیم می‌تواند منجر به بروز برخی عوارض جانبی بر بدن بیماران می‌گردد و بر نرخ جذب داروهای خاص اثر می‌گذارد.
مصرف بیش از حد منیزیم و روی می‌تواند منجر به پرادراری، رنگ شدن دندان، خونریزی معده و ضعف عضلانی گردد.
مصرف بیش از حد ویتامین C می‌تواند باعث تشکیل سنگ کلیه شود که ممکن است در نهایت منجر به نارسایی کلیه گردد. این امر می‌تواند منجر به اسیدوز متابولیکی گردد که می‌تواند آب از دست دهی بدن را تحریک کند.
مصرف بیش از حد آهن منجر به سمیت آهن شده و در نهایت منجر به وضعیت فیبروتیک کبد شده که به عنوان هموکروماتوز شناخته می‌شود.
اکثر عوارض جانبی برجسته‌ی مولتی ویتامین‌ها شامل ریزش مو، درد شدید کمر، درد عضلانی، خونریزی داخلی، لایه برداری پوست، سردرد شدید و کاهش اشتها می‌گردد. عوارض جانبی شامل سردرد خفیف، کاهش وزن قابل توجه، درد استخوان و درد مفاصل می‌باشد.
پس برخی عوارض جانبی وجود دارد که هنوز مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. برای مثال، مصرف بیش از حد ویتامین K می‌تواند مانع از فرایند لخته شدن خون گردد.
مصرف طولانی مدت هر گونه مکمل غذایی می‌تواند منجر به بروز اثرات مضر بر بدن ما گردد. این موضوع در مورد مولتی ویتامین‌ها نیز صدق می‌کند و بنابراین نیاز است که از عوارض جانبی استفاده از این مواد و علائم این عوارض جانبی آگاه باشیم تا بتوانیم این عوارض را در مراحله‌ی اولیه‌ی بروز آن‌ها تشخیص داده که این امر به نوبه‌ی خود می‌تواند منجر به شروع درمان در مراحل اولیه‌ی بیماری گردد.